Al Bakiyye Diline Dayalı Yapay Yazılım Dili: ALP
Yazım Sistemi: Alfabesi| Yapay yazılım dili ALP, al Bakiyye dili temel alınarak geliştirilen yapay bir yazılım dilidir. Tüm işlev, değer tanıma ve etiketler al Bakiyye diline göre tasarlanmış ve oluşturulmuştur. ALP Nedir?ALP, al Bakiyye dilinde “bir işlem yapma dili” anlamına gelen “al Lisan-ipög” kelimesinin kısaltma halidir. Herhangi bir işlem yapma dilini ifade eder. Etiket, Komut ve Değer Tanımlama odaklı yapay yazılım dilidir. Alp dilinde yazılan dosyaların uzantısı “.alp” şeklindedir.HTML arayüz diline benzer mantıkta <alp- …. -/alp> etiketleri içerisinde yazılır. Temel ALP Yazım Formu: <alp- Ol x = 1; Bas = { … } -/alp> ALP Elementleri ve Etiketler Alp yapay yazılım dilinde etiketler [] içerisinde belirtilir. Misal; [B: Birinci Başlık] ALP etiketleri, görsel bir algı sunmak amacıyla kullanılır. Başlık, Bağlantı, Resim vb. veri işleme durumları için kullanılır. Başlık Etiketi: Başlık anlamına gelen “Başlok” sözcüğünün kısaltması olarak kullanılır. 4 çeşit başlık etiketi vardır. [B1:], [B2:], [B3:], [B4:] şeklinde kullanılır. Misal; [B1: Birinci Başlık] [B2: İkinci Başlık] Paragraf Etiketi: [K: Burası bir paragraftır.] Paragraf anlamına gelen “Kafbiçi” sözcüğünün kısaltmasıdır. Yorum Satır Etiketi: // Burası bir yorum satırıdır. // Alıntı Etiketi: [A: Alıntı metindir.] ParametrelerParametreler bir element veya etiketin stil, işlev, değer vb. tanımlamalarını ifade eder. [:] yazımı içinde : (noktalı virgül) öncesi yazılır. Parametre=”” şeklinde yazılır.[B tüs=”gızıl”: Burası Bir Başlıktır.] Bu değere göre çıktı; Kırmızı renkte başlık formundadır. Burası Bir Başlıktır. [B wayn=”mid”: Burası Bir Başlıktır.] Bu değere göre çıktı; orta hizalı başlık formundadır. Burası Bir Başlıktır.
Örnek: [ulkuntu=“http://albakiyye.rastgelelik.com“ #nowku: Buraya Tıklayın!] Çıktı: Buraya Tıklayın! Resim Parametresi: çuru= “ “ (Tırnak içerisine resim URL bağlantısı yazılır.) Resim anlamına gelen “çuru” sözcüğü ile tanımlanır. Örnek: [çuru= “http://albakiyyeflagadresi.jpg” wayn= “sol” ayan= “Bayrak Resmi” :] Çıktı:  Açıklama Parametresi: ayan= “ “ (Tırnak içerisine ek açıklama yazılır.) Açıklama anlamına gelen “ayan” sözcüğü kullanılır. Arka Plan Parametresi: Arkyüzeltu= “ ” (Tırnak içerisine arkaplan rengi veya özellikleri yazılır.) Arka Plan Resmi: Urul= “arkyüzeltu” (Resim formu olarak işlenip, sadece ek özellik tanımlaması yapılır. Örnek: [çuru= “http://albakiyyeflagadresi.jpg” urul= “arkayüzeltu” ayan= “Bayrak Resmi” :] Ad Parametresi: Ad= “ ” (Tırnak içine verilen değer adı yazılır.) ID Parametresi: ID= “ ” (Tırnak içine verilen ID değeri yazılır. BiçimlendirmelerKoyu Metin: [E: Kalın Yazı]. Kalın anlamına gelen “Engür” sözcüğünün kısaltması kullanılır.Yatay Metin: [Y: Yatay Yazı]. Yatay anlamına gelen “Yatsıgag” sıfat sözcüğünün kısaltması kullanılır. Renk Parametresi: tüs= “ ” (Tırnak işareti içerisine renk adı veya temel renk kodları yazılır)
CSS gibi benzer işlevler için tek bir kanaldan değer tanımlamada kullanılırlar. Metin ve verilerin renk, boyut, tasarım, hizalama, görünüm, şekil vb. özelliklerini belirtmede kullanılır. “Tarz, Stil” anlamına gelen “Alâ” sözcüğü ile tanımlanmış parametre kullanılır. Tırnak işareti içerisinde tarz-stil değerleri tırnak işareti olmadan yazılır ve noktalı virgül ile ayrılır. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stil Parametresi | Adı | Ek alt baremleri | Türkçe Açıklamalar |
| Genişlik | Limç | sayısal px değeri | |
| Yükseklik | Yürgünç | sayısal px değeri | |
| Renk | tüs | gızıl, gök, sayrıy, konnur ... | kırmızı, mavi, sarı, kahverengi ... |
| Hizalama | wayn | mid, sağ, sol | orta, sağ, sol |
| Yazı Biçimi | hat | engür, olğan, yatsıgag, a-çizkup, u-çizkup | kalın, normal, yatay-eğik, altı çizgili, üstü çizgili |
| Kenar (Border) | ça | sayısal px değeri | |
| Font boyutu | betlam | sayısal px değeri | |
| Font adı-stili | Betad | ||
| Tür Belirtme | Urul | yazu, bell, id, baw, Arkyüzeltu | Gönder, kaydet, ekle, Arkaplan vb. işlevler… |
| Özellik Belirtme | Sawa | zol, kifut, turuja | zorunlu, geçersiz, isteğe bağlı |
Tekli Etiketler
Ek bir bilgi girişi veya ek açıklama gerektirmeyen boşluk, çizgi vb. etiketleridir. <> işaretleri içerisinde sözcük veya kısaltma olarak oluşturulmuştur.Boşluk - Alt Satıra Geçme: <ivuhat> veya <ih>
Satır Boyu Çizgi: <ivuçizku> veya <iç>
Değer Atama ve Yazdırma
Yeni değer ataması “Ol” ile yapılır, çalıştırma-yazdırma ise “bas” komutu ile yapılır.Ol x=1;
Bas = {
[K: X, 1’e eşittir.]
}
Değerler öncelikle tanımlanır ve sonra değer ataması yapılır. Aynı satırda hem tanımlama, hem de değer ataması yapılabildiği gibi,
Ol x=5, y=10;
önce değer tanımlaması yapılıp ardından değer ataması da yapılabilir.
Ol x, y;
x = 5,
y = 10;
Sayısal değerler doğrudan rakam olarak yazılır. Metinsel değerler ise çift tırnak “” içinde belirtilir.
Ol x, y;
x = “Merhaba”,
y = “dünya”;
Değişkenler
4 çeşit değişken vardır;Sayısal değişkenler: doğrudan sayısal değer olarak yazılır.
Ol x = 5;
Metinsel değişken: Tırnak içerisinde yazılır.
Ol x = “Merhaba Dünya.”;
Formülsel komut ve fonksiyon değişken: komutlar # ile, fonksiyonlar ! ile başlayıp yazılır ve belli komutları içerir.
Ol x = #yaz;
Dizi değişkenler: [] içinde yazılır ve dizi halindeki değişkenleri içerir.
Ol x = [1, Ev, Araba, 10];
Tanımlanmış değerler $ $ işaretleri içerisinde yazılır:
Ol x = “Merhaba Dünya”;
Bas= {X}
$X$
Booleans Değerler
İki seçenekli veri işlemelerindeki değerleri ifade eder.| English | ALP - al Bakiyye | Türkçe | Kodlama |
| Yes - No | He - Yo | Evet - Hayır | |
| On - Off | Açku - Kludku | Açık - Kapalı | |
| True - False | Doru - Yan | Doğru - Yanlış |
Operatörler
İki değer arası işlemlerin sağlanmasını ifade eder. Toplama, bölme, çıkarma, çarpma vb. işlemlerini sağlar.| İşlem | Yazım-Kodlama | Çıktı |
| Toplama | Ol x = 1 + 9, y = “Merhaba” + “Dünya”; Bas {x} |
10 Merhaba Dünya |
| Çıkarma | Ol y = 5 - 3; Bas {y} |
2 |
| Çarpma | Ol a = 2 * 3; Bas = {a} |
6 |
| Bölme | Ol b = 10 / 2; Bas {b + [K: kişi burada var.]} |
5 kişi burada var. |
| Eşitleme | Ol x == 5; Bas {“Bu eşittir.”} |
Bu eşittir. |
| Ve | Ol x & y == 5; Bas {“Değer eşitlendi.”} |
Değer eşitlendi. |
| Ya da | Ol x || y == 5; Bas {“Değer eşitlendi.”} |
Değer eşitlendi. |
| Değil | Ol x ! y == 5; Bas {“Değer eşitlenmedi.”} |
Değer eşitlenmedi. |
Koşul İfadeleri
3 çeşit koşul ifadesi vardır.- Ef - Us (Şayet)
- Olunç (Vaka-Dava)
- Del (Dilek-İstek)
Ef - Us (Şayet)
Ol x = Araba;?ef (x == 5) {“Araba eşit orantıdadır.”}
?ef (x == 10) {Araba büyük hacme sahiptir.}
?us {“Araba eşit orantıda ve büyük hacimde değildir.”}
Olunç (Vaka-Dava)
Ol x = Araba, y = Ev, z = Okul;Olunç () {
1 = x,
2 = y,
3 = z;
}
Bas {
[K: Bu bir + Olunç (1)]
}
Çıktı: Bu bir Araba.
Del (Dilek - İstek)
Bir listeden istenilen verileri, istenilen özelliklerde çekme ve bastırma işlemi için kullanılır.Ol x = [araba, ev, okul, defter];
Del () {
araba = [alâ= “tüs: gök; wayn: sağ; hat: engür;”]
}
#yaz = x + “,” + <ih>;
Bas {x}
Analiz: “araba, ev, okul, defter” nesnelerinden “araba” nesnesi için özel stil özelliği tanımlanıyor ve mavi renk, sağ tarafa hizalı ve kalın. “#yaz” komutu ile x değerinden sonra , (virgül) konulur ve alt satıra atılır.
Çıktı:
araba,
ev,okul,
defter,
Döngüler
Değer Yazdırma:Ol x = 0;
#yaz (+1) x >5;
Bas {x}
Analiz:
X değeri 0,
1 artıracak şekilde 5’e kadar yazdır.
Ekrana değer bas: 0, 1, 2, 3, 4, 5
Çıktı: 0, 1, 2, 3, 4, 5
Olay - Komut
# işareti ile belirtilir. Misal; #yaz, #buw, #Üy (Yazdır, Tıkla, Üye ol)
Bazı Komutlar| Komut | Özelliği | İngilizcesi |
| #buw | Butona tıklama | Onclick |
| #üy | Üye olma | Sign up |
| #yaz | Ek bilgi yazdırma | Write |
| #nowku | Yeni pencerede açtırma | target=“_blank” |
| #tüğük | tarihi yazdırma | date |
| #pagel | rastgele veri işleme | random |
| #ğorj | Yüklendiğinde | onload |
| #paniyukriy | Fare imleci yukarı götürüldüğünde | onmouseup |
| #paniasriy | Fare imleci aşağı götürüldüğünde | onmousedown |
| #zend | Göndermek | onsubmit |
| #buwyukriy | Klavyede yukarı tuşuna basmak | onkeyup |
| #buwasriy | Klavyede aşağı tuşuna basmak | onkeydown |
| #axpmitpani | Fare ile nesnenin üzerine gelmek | onmouseover |
| Gur | Gömmek | embed |
| Gaxu | Form Tablosu | forms |
| #bagu | Uyarı | alert |
| #giru | giriş - girdi | input |
Fonksiyonlar
Belli komut, olay ve işlevleri çalıştırmaya yarar. Sorumluluk, görev, rol anlamına gelen “Uhde” sözcüğü kullanılmaktadır. Fonksiyonlar ! (ünlem) ile başlar ve değer tanımlamasında ! ile yazılır;!uhde ID= “ ” () {
}
ID= “ ” : Fonksiyona ID tanımlanabilir.
() : Parantez içerisinde parametreler ve ek komut, işlev özellik verileri işlenir.
{} Köşeli parantez içerisinde tüm işlevseller ve çıktılar ele alınır.
Element Alma
Dışarıdan HTML ile tanımlanmış div, p, a vb. elementleri almayı kapsar. Sınıf (Class) ve ID üzeri alınabilir. EdID veya Eddivu ile alım yapılır;EdID = “Div2” ();
Eddivu = “Clasdiv” ();
Diğer Yazılım Dillerini Kullanma
Alp dilinde diğer bazı yazılım dillerini de kullanıp, çalıştırabilirsiniz. Yaygın kullanıma uygun olanlar HTML, CSS, PHP ve Javascript dilleridir. $ $ işaretleri içerisinde dil adı yazılarak kullanılır.Örnek
Ol x = 5;
Bas = {x + EdID = “Div1”;
$HTML$
<a href= “”>Web Site</a>
$HTML$
$CSS$
.div1 {color:red; padding:5px;}
$CSS$
}
HTML: $HTML$
CSS: $CSS$
Javascript: $JS$
PHP: $PHP$
Örnek Kodlama
<p id="demo"></p><alp-
Ol ArabaAdı = “BMW”;
Bas = {
EdID = “demo” #yaz(ArabaAdı);
[B alâ= “tüs: gök; wayn: sağ; hat: engür;”: $ArabaAdı$]
//Bu kısım yorum alanıdır.//
}
-/alp>
Analiz: “demo” adlı ID’ye sahip paragrafa yönelik işlem sağlanmaktadır.
“ArabaAdı” isminde bir değer tanımlanır.
Bu değere “BMW” adında metinsel bir değer atanır.
Veri Çalıştırılır:
“demo” ID’sine sahip paragrafa erişilir, “ArabaAdı” adlı değişken yazdırılır. (Değişken değeri: BMW olduğu için BMW yazdırılır.).
Başlık olarak aynı değer tekrar mavi renkte, sağa hizalı ve kalın harflerle yazdırılır.
Çıktı:
BMW
BMW
| Yorumlar: 0 | |